What kind of countryside do we want to live in?

*Voor Nederlandse versie, scroll naar beneden

Politically, the future of our countryside is in danger of becoming a side issue, or a tug-of-war, at best. And our food supply with it. What the discussion completely lacks, is a clear perspective. A concrete image that does not focus on what we should stop doing, but on where we do want to go. A perspective in which both farmers and citizens benefit. In this piece, an arable farmer takes a shot.

We want to ensure that everyone can eat varied, tasty, nutritious and affordable food. At least that we can agree on.

We’d also appreciate it if the countryside became a nicer place to live, both for farmers and non-farmers. Currently, the fact that living close to a mega stable is uncomfortable is even part of our spatial planning. Living in the country side surrounded by fresh air, clean water and plenty of space for nature – no one will object to that.

No surprises so far. To put matters like connection, health and food security first in food supply sounds like common sense, and it is. And there are all kinds of possibilities. Let’s explore a thought. What if the Netherlands would grow and eat much more plants. What would the countryside look like, then?

? Would farmers have to quit en masse? That’s a misconception. We won’t have fewer farmers; we’ll have fewer animals packed together. This is a crucial difference. The development towards high-tech, intensive livestock farming has decimated the number of Dutch farms over the past 70 years. The idea that we will have even fewer farmers if we stop this process, is a fallacy. I don’t think employment is a goal in itself for the food system. But a healthy plant-based food supply probably requires more farmers, not fewer. It is common sense that saying goodbye to mega stables and monocultures will only improve the situation.

? Farmers will be more than just good neighbors - they will also be great employers. Appreciation for farmers and the farming profession will increase. It will be fun to become a farmer again, and work on a farm. Nowadays, anyone who chooses to become a farmer almost willingly steps into a position of conflict.

? Eating much more plant-based will immediately have all kinds of positive effects. It’s common knowledge nowadays that plant-based eating can prevent most lifestyle diseases. But the pressure on our food supply will also be alleviated: the Netherlands will become self-sufficient with ease. Organically grown food becomes accessible and affordable for everyone. Zoonoses are a thing of the past. Our drinking water becomes cleaner and healthier, just like the air we breathe.

? Large areas of land open up for other uses - up to 40% of farmland currently in use. Because we no longer need to grow livestock feed, land is freed up. There will be room to allow nature into our lives much more. Living becomes greener, more enjoyable and healthier, the countryside a more attractive place to be in. We can pretty much grow all our food without animal manure, fertilizers and pesticides. No more fine dust, and manure smell, but robust crops fertilized with compost. Vegan farmers like Joost van Strien (No Shit Food) have been working like this for years.

? We can continue to eat a wonderfully rich and nutritious diet. Not just produce, but also the animal products that many people don’t want to go without. To quit raising animals for export is an important first step. But in the long term, those who long for meat, cheese or eggs can simply enjoy them without any animal having to suffer. In addition to traditional alternatives like plant-based dairy and veggie burgers, there are several technologies in development that make real meat and real dairy accessible without animals. Precision fermentation and cultured meat are now in the legislative and scale-up phase. It is only a matter of time before they become commonplace in the supermarket.

? Farmers stay involved as local producers in new production processes like precision fermentation. Dairy farmers will still be grassland farmers. With the plant material they harvest, they take care of the (pre)fermentation in their stainless steel cow. It won’t be a milk in the truck that leaves the farm, but a high-quality fermentation product, to become cheese and dairy as we know it, in the new dairy factory. The residual product remains at the farm as green fertilizer. However, even without these technologies, there is a world to be won.

? Plant-based foods are cheaper. If we look beyond subsidies and economies of scale, not just the organic produce but also plant-based dairy and meat are much more efficient in terms of input and production process. And therefore cheaper. If the products are of outstanding taste and quality, the market will solve the problem itself at some point.

So. What would be good first steps to take?

? First of all, The Netherlands should quit producing meat and dairy for export. This step alone would take a lot of the pressure off our food system.

? Bring Dutch food regulations to a truly sustainable level. And as a government, temporarily bridge the price difference with products that have been grown elsewhere under less desirable conditions. This model has already proven its use in sustainable energy. After years of subsidies for green energy, it became commonplace,and the support could be phased out. Subsidies are no longer required for the latest wind farms.

? Dutch harvest on supermarket shelves Even without subsidies, there are ways to initiate the transition. We work with various large supermarket chains on the Organic Boost through Biohuis (the interest group of organic farmers). These stores will soon offer seasonal vegetables from Dutch soil, organically grown, for the same price as non-organic. If this is successful, other chains cannot lag behind.

I have no illusions that this is an overnight process. It may take decades. Every step towards plant-based is a step towards a good life for both farmer and neighbor. We all benefit from healthy soil, clean water, fresh air, a robust food supply and ecosystem. And who would complain if, sacrificing nothing, we can say goodbye to pandemics, the climate crisis and our reputation as the 'slaughterhouse of Europe'?

The plant-based transition is often seen as a necessary evil. And that is no surprise, if you consider how much attention is paid to holding on to a system that has reached its limits. No one will deny that the earth is sick. Let's make it clear that plant-based farming is a medicine without negative side effects. A medicine that makes complicated issues simple. And that makes both our food supply and our living environment better at all levels. Call it common sense. But this is the way out of the current moral misery, into a hopeful future.

********

Wat voor platteland willen we wél?

Politiek gezien dreigt de ontwikkeling van ons platteland en daarmee onze voedselvoorziening een bijzaak of op zijn best getouwtrek te worden. Wat in de discussie meestal ontbreekt, is een duidelijk perspectief. Een concreet beeld dat nu eens niet hamert of wat er niet moet, maar van waar we wél naartoe willen. En waar zowel boer als burger baat bij heeft.

Hierbij een voorzet van een akkerbouwer.

Waar we het allemaal over eens zullen zijn, is dat we ervoor willen zorgen dat iedereen gevarieerd, lekker, voedzaam en betaalbaar kan eten. Ook mag het platteland best een fijnere plek worden om te wonen. Voor zowel boeren als niet-boeren. Op dit moment ligt het feit dat je in de buurt van een megastal niet prettig woont zelfs vastgelegd in de ruimtelijke ordening. Buiten wonen met frisse lucht, schoon water en veel ruimte voor natuur – daar zal niemand op tegen zijn. Tot zo ver geen verrassingen. Iedereen wil zaken als meer verbinding, gezondheid, voedselzekerheid weer voorop stellen in de voedselvoorziening. Het klinkt logisch en dat is het ook. En er zijn allerlei mogelijkheden voor. Denkt u even mee met de volgende gedachtenoefening. Als Nederland veel meer plantaardig zou boeren én eten. Hoe zou het er hier dan uit gaan zien?

Dat voor een plantaardige voedselvoorziening boeren massaal zouden moeten stoppen, is een misvatting. Er komen niet minder boeren; er worden minder dieren opeengepakt. Dat is een wezenlijk verschil. De ontwikkeling naar hoogtechnologische, intensieve veehouderij in de afgelopen 70 jaar heeft het aantal boerenbedrijven gedecimeerd. Het idee dat we minder boeren krijgen als we daarmee stoppen, is een denkfout. Niet dat werkgelegenheid een doel op zich is, maar een gezonde plantaardige voedselvoorziening vraagt eerder om méér boeren. Het is gezond verstand dat we er zonder megastallen en monoculturen op dat vlak op vooruitgaan.

Plantaardige boerenbedrijven zijn niet alleen goede buren. Het zijn ook fijne werkgevers. De waardering voor boeren en het boerevak zal toenemen. Het wordt weer leuk om boer te worden. Wie er vandaag de dag voor kiest om boer te worden, stapt bijna bewust in een conflict.

Eten we veel meer plantaardig, dan merken we daar op allerlei fronten direct een positief effect van. Dat het de meeste welvaartsziekten kan voorkomen, is inmiddels bekend. Maar ook de druk op onze voedselvoorziening neemt af: Nederland wordt met gemak zelfvoorzienend. Biologisch geteeld voedsel wordt bereikbaar en betaalbaar voor iedereen. Zo?nosen zijn verleden tijd. Ons drinkwater wordt schoner en gezonder, net als de lucht die we inademen.

Met het land dat vrijkomt – tot wel 40% van het huidige areaal - kunnen we andere dingen doen. We kunnen de natuur weer veel meer in ons leven toelaten. Wonen wordt groener, plezieriger en gezonder. Wonen op het platteland wordt weer aantrekkelijk. Want er komt niet alleen meer ruimte. We kunnen al ons voedsel nagenoeg zonder kunstmest en bestrijdingsmiddelen telen. Geen fijnstof en mestlucht meer.

We kunnen geweldig rijk en voedzaam blijven eten. Recht van het land, maar ook van de producten veel mensen niet willen missen. Stoppen met dieren houden voor de export is een belangrijke eerste stap, maar op termijn kan wie verlangt naar vlees, kaas of eieren daar gewoon van genieten zonder dat daar een dier onder hoeft te lijden. Er zijn, naast traditionele alternatieven als plantaardige zuivel en vegaburgers, op dit moment volop technieken in ontwikkeling die echt vlees en echte zuivel zonder dier bereikbaar maken. Precisiefermentatie en kweekvlees zijn nu in de wetgevings- en opschalingsfase. Het is een kwestie van tijd tot ze gemeengoed zijn in de supermarkt.

Ook in nieuwe productieprocessen als precisiefermentatie blijven boeren aangehaakt als lokale producenten. Melkveehouders worden graslandboeren, natuurbeheerders. Met het plantmateriaal dat zij oogsten nemen zij de (voor)fermentatie voor hun rekening. Er rijdt dan geen melktank van het erf naar de fabriek, maar een hoogwaardig fermentatieproduct waar elders door stalen koeien perfecte kaas en zuivel van gemaakt wordt. Het restproduct blijft als plantaardige mest binnen de kringloop van het bedrijf. Maar ook zonder nieuwe technologie?n is er al een wereld te winnen.

Plantaardig voedsel is goedkoper. Als we over subsidies en schaalvoordeel heen kijken, zijn behalve groente ook plantaardige zuivel en vlees qua input en productieproces veel effici?nter. Dus zijn de producten goed en lekker genoeg, dan gaat de markt het op een gegeven moment zelf oplossen.

Wat zouden eerste stappen kunnen zijn?

In de eerste plaats: laten we op het gebied van vlees zelfvoorzienend te worden. Dus geen productie voor de export meer. Dit alleen al zou de druk voor een groot deel van de ketel nemen.

Breng Nederlandse regelgeving omtrent voedsel naar een werkelijk duurzaam niveau. En overbrug als overheid tijdelijk het prijsverschil dat er is met producten die elders onder slechtere omstandigheden zijn geteeld. Dit model heeft zijn nut al bewezen in de duurzame energie; na jarenlange subsidie op groene stroom is dit gemeengoed geworden, en kon de steun weer worden afgebouwd. Voor de nieuwste windmolenparken is al geen subsidie meer nodig.?

Leg Nederlandse groente in de schappen Ook zonder subsidies zijn er manieren om de transitie in gang te zetten. Met verschillende grote supermarktketens werken we vanuit Biohuis (de belangenorganisatie van biologische boeren) aan het Hutspotakkoord. Seizoensgroenten als aardappelen, wortels en uien in de winkel zijn standaard van Hollandse bodem en biologisch geteeld. Wanneer dit lukt, kan de rest niet achterblijven.?

Dat dit proces tientallen jaren kan duren, daar heb ik geen illusies over. Dit is geen kwestie van vandaag op morgen. Het is een geleidelijk proces. Iedere stap naar plantaardig is een stap vooruit naar een goed leven zowel boer als buur. We hebben allemaal profijt van een gezonde bodem, schoon water, frisse lucht, een robuuste voedselvoorziening en ecosysteem. En niemand zal er rouwig om zijn als we, zonder ook maar iets in te leveren, afstand kunnen doen van pandemie?n, de klimaatcrisis en onze reputatie als ‘slachthuis van Europa’.

De plantaardige transitie wordt vaak gezien als een noodzakelijk kwaad. En dat is niet zo raar, als je bedenkt hoeveel aandacht er gaat naar het vasthouden aan het systeem dat zijn grenzen heeft bereikt. Niemand zal ontkennen dat de aarde ziek is. Laten we duidelijk maken dat plantaardige landbouw een medicijn is, zonder negatieve bijwerkingen. Een medicijn dat ingewikkelde kwesties eenvoudig maakt. En dat zowel onze voedselvoorziening als onze leefomgeving beter maakt op alle niveaus. Noem het boerenverstand. Maar misschien hebben we hier een oplossing voorhanden die het verdient om massaal te omarmen.