Transformaties - een geweldige Mud?Race

Er is behoefte aan leiders die het systeem durven uitdagen, ook al weten ze niet precies waar ze aan beginnen!?

Het lijkt een vreemde frasering in de subtitel: ‘niet precies weten waar je aan begint,’ omdat je normaal gesproken altijd wordt geacht te weten waar je mee bezig bent. Binnen traditioneel leiderschap is niet weten waar je aan begint een no-go. Maar dit is niet wat de toekomst nodig heeft! Af en toe vast komen te zitten in de spreekwoordelijke modder hoort bij het doorvoeren van transformaties en vereist een ander soort leiderschap. In dit artikel ontdek je hoe je de verborgen obstakels binnen jouw organisatie kunt herkennen en overwinnen, en zo succesvolle transformaties kunt realiseren. Ook leer je waarom je niet bang hoeft te zijn voor een modderbad zo nu en dan?;)

Tijdens mijn opvoeding, opleiding en carrière heb ik geleerd dat er een direct verband bestaat tussen je vermogen om het huidige systeem slim te benutten en je maatschappelijke positie. Degene die weet hoe de hazen lopen en daar strategisch op inspeelt met de juiste acties of opmerkingen, heeft een veelbelovende carrière in het vooruitzicht. Als je daarnaast ook begrijpt wie de echte invloed heeft en hen voor je kunt winnen, is succes vrijwel gegarandeerd. Je wordt directeur.

En het werkte. Op mijn dertigste was ik fabrieksdirecteur! Als jonge professional ontdekte ik al snel dat de directiesecretaresses cruciale informatie bezaten. Door een goede relatie met hen op te bouwen, kreeg je toegang tot deze informatie en een plek in de agenda van belangrijke stakeholders. Op die manier schoot ik als een raket omhoog. Ruim vijftien jaar lang heb ik het systeem in mijn voordeel benut, een indrukwekkende carrière opgebouwd, de wereld gezien, met geweldige mensen samengewerkt en uitdagende projecten geleid.

Eén ding was absoluut ‘not done’: het systeem ter discussie stellen. De manier van werken, de informele leiders, de ongeschreven regels?—?het negeren of in twijfel trekken daarvan was een garantie om je carrière te laten ontsporen. Voorbeelden hiervan zijn het weigeren van een buitenlandse functie, overwegen om vier dagen te werken, of het voorstellen van een overstap naar een andere divisie op eigen initiatief. Dit waren concrete momenten waarop ik de status quo uitdaagde. Ik verstoorde de systeemflow, en het kostte me veel moeite om weer op koers te komen.

Veel van wat we hebben geleerd over het conformeren aan het systeem, moet juist ter discussie worden gesteld.

Vrijwel iedere leider of manager heeft?—?wellicht begrijpelijk?—?een diepgewortelde angst voor systeemverandering. Dit heb ik de afgelopen tien jaar ervaren tijdens diverse digitaliserings- en duurzaamheidstrajecten. Veel van wat we hebben geleerd over het conformeren aan het systeem, moest juist ter discussie worden gesteld. Zowel in de publieke als private sector bleek het noodzakelijk om het systeem aan te passen om echte impact te maken. Samen met betrokkenen moest ik werkcondities, rollen en verantwoordelijkheden objectief analyseren en veranderen. Dat voelde tegennatuurlijk, niet alleen voor mij, maar ook voor vele anderen binnen bedrijven, gemeenten en overheden. Het is een gebied dat we bewust of onbewust vaak liever vermijden.

Toch is dit gebied van cruciaal belang voor de uitdagingen waarmee we nu geconfronteerd worden. De Digitale Transformatie, de Energietransitie, Circulariteit en Natuurinclusieve benaderingen vragen allemaal om een andere manier van werken, een herziening van perspectieven en een aanpassing van onze mentaliteit. Standaard werkprocessen, gevestigde systemen, vertrouwde condities en beproefde samenwerkingen zijn dus niet per se een gegeven.

Ik vergelijk de dynamiek die ontstaat wel eens met een mud race. Deze vergelijking kwam bij me op tijdens een bedrijfsuitje dat was georganiseerd om teambuilding te bevorderen.

In mijn voorbeeld staan aan de ene kant van de modderpoel de doelen en missies, klaar om met ambitie en moreel besef de organisatie richting te geven. Aan de andere kant bevinden zich de teams, vol energie en idee?n, met prachtige oplossingen in handen. Wat vaak uit het zicht blijft, zijn de werkwijzen (processen en systemen), de samenwerkingen (intern en extern), en de condities die nodig zijn om succesvol te zijn. Dit vormt de modderpoel.

Eén ding is zeker: zelfs met de beste wil van de wereld kun je niet altijd over de modderpoel springen zonder vies te worden. Met andere woorden, de uitdagingen van vandaag kun je niet aangaan zonder gebalanceerde aandacht voor de manier van werken, de omstandigheden, de samenwerkingen én de bereidheid om in de modder te stappen. Het niet precies weten wat de werkelijke effecten van verandering zullen zijn, hoort erbij. Dit vraagt om snel te leren, te schakelen en je samen met je team aan te passen.

Ik heb enorm veel respect gekregen voor mensen die deze sprong wagen. Ik heb samengewerkt met wethouders, afdelingshoofden, directeuren van zowel multinationals als kleine bedrijven, en soms ook met de ‘roepende in de woestijn.’ De transformaties die zij kunnen realiseren zijn cruciaal, niet alleen voor hun eigen organisatie, maar ook voor het verduurzamen van onze samenleving als geheel.

Om teams en organisaties te helpen een compleet beeld te krijgen, heb ik een model ontwikkeld. Dit model is de afgelopen tien jaar verfijnd terwijl ik figuurlijk de modder van mijn lijf spoelde. Het heeft uitgebreide tests ondergaan bij transformaties binnen gemeenten en overheden, met thema’s zoals stedelijke transformatie, digitalisering en duurzaamheid. Ook is het toegepast binnen het bedrijfsleven, met name op het gebied van digitalisering en ESG-uitdagingen. Daarnaast ook op het verbeteren van samenwerkingen tussen publiek en privaat. Het model bevat lessen uit zowel successen als pijnlijke momenten en helpt organisaties de juiste balans te vinden tussen ambitie, oplossingen, samenwerking en systeemaanpassingen.

Ik ben ervan overtuigd dat we als bedrijfsleven, overheden en samenleving de huidige uitdagingen het hoofd kunnen bieden. De sleutel ligt echter in een vaak oncomfortabel gebied. Ik ben dankbaar dat ik binnen verschillende transformationele contexten dit gebied meerdere keren heb mogen doorleven.

Ik steek hierbij mijn hand uit om samen een stap(je) vooruit te zetten. Het is mijn ambitie om mijn kennis, ervaring en aanpak in te zetten om organisaties duurzaam in beweging te krijgen.

Al weet je niet altijd waar je aan begint, je weet zeker dat het ergens toe leidt!

Heb je interesse in het model en de aanpak - klik hier voor en vrijblijvende afspraak of stuur een berichtje via LinkedIn of via [email protected] voor meer informatie.