Si parashikohet tregu i pun?s, pozicionet dhe pagat?
EPPC Albania & Kosovo
Human Resources - Training - Consultancy - Staff Leasing
Pagat do t? rriten, por ritmi i rritjes do t? bjer?. Bazuar n? analiz?n q? kemi b?r? n? zyr?n ton?, n? gjasht? muajt e fundit t? 2023, por edhe n? rritjet e parashikuara t? bizneseve q? jan? klient?t tan?, mund t? themi q? rritja n? vitin 2024 do t? jet? n? harkun 4% – 8%.
2023-shi ishte viti i tret? radhazi n? Shqip?ri ku pagat p?suan rritje t? ndjeshme n? harkun nga 7% deri ne 15%. Papun?sia n? tremujorin e tret? t? vitit 2023 sh?noi 10,5% dhe pak nga pak Shqip?ria po i afrohet papun?sis? nj? shifrore, e cila do ta v?shtir?soj? edhe m? shum? p?rmbushjen e ofert?s p?r pun?.
N? Shqip?ri presioni i tregut t? pun?s filloi t? ndihet ndjesh?m n? vitin 2021, periudh? kur oferta p?r pun? nuk gjente mjaftuesh?m pun?k?rkues. N? k?to kushte tregu i pun?s u ?ekuilibrua dhe mekanizmi rregullues ishte rritja e pagave nga pun?dh?n?sit, e cila ndodhi diku m? shum? dhe diku m? pak. Rritja e pagave dhe ajo e ?mimeve kan? ardhur paralelisht, gj? q? ka prekur fuqin? bler?se.
Rritja e ?mimeve (me justifikimin e luft?s n? Ukraine) preku t? gjith? Europ?n dhe rrjedhimisht edhe Shqip?rin?, ku n? disa raste n? m?nyr? shum? spekulative. Mund t? them q? n? Shqip?ri kjo rritje ndihet shum?, sepse aty ku ka pak t? ardhura rritja e ?mimeve b?het shum? e ndjeshme dhe dhimbshme, por un? do t? doja ta ndaja analiz?n e rritjes s? pagave nga ajo e ?mimeve, sepse jan? dy tregje te ndryshme.
Rritja e pagave b?n q? n? nj? mas? t? gjer? ?mimet e rritura t? q?ndrojn?, por kjo nuk duhet t? interpretohet q? pagat t? mos rriten. N? t? kund?rt, rritja e pagave duhet t? vijoj?, por ajo duhet t? jet? e kujdesshme dhe graduale. q? mos t? shkaktoj? inflacion spekulativ, por t? rris? produktivitetin, cil?sin? dhe aft?sin? e pun?dh?n?sve dhe pun?marr?sve p?r t? konkurruar n? tregje m? t? gjera se Shqip?ria.
Pavar?sisht shpjegimeve me lart, secili nga ne b?n nj? pyetje t? thjeshte, a do t? rriten pagat n? vitin 2024? Gjykoj q? pagat do t? rriten, por ritmi i rritjes do t? bjer?. Bazuar n? analiz?n q? kemi b?r? n? zyr?n ton?, n? gjasht? muajt e fundit t? 2023, por edhe n? rritjet e parashikuara t? bizneseve q? jan? klient?t tan?, mund t? themi q? rritja n? vitin 2024 do t? jet? n? harkun 4% – 8%.
Mendojm? se tregu i pun?s po shkon n? ekuilib?r dhe k?to rritje jan? brenda normave t? inflacionit, rritjes ekonomike dhe merit?s q? punonj?si ka brenda organizat?s ku punon. Kjo nuk p?rjashton q? kompani t? caktuara t? b?jn? rregullime pagash p?r pozicione ose persona t? caktuar, t? cil?t mund t? jen? aktualisht t? n?n paguar apo q? duan t’i paguajn? edhe m? mir?. Rregullimet e pagave nuk jan? e nj?jta gj? me rritjen e p?rgjithshme te pagave.
Ato fillojn? nga 12% deri n? 25% dhe natyrisht jan? edhe n? var?si t? rrall?sis? s? pozicionit apo k?rkes?s p?r profesione t? caktuara n? nj? moment t? caktuar. Rregullimet e pagave nuk jan? masive, por t? targetuara.
Pozicionet/profesionet q? pritet t? jene m? t? k?rkuara gjat? vitit 2024.
Ekonomia n? Shqip?ri sot ka dy motor? zhvillimi, t? cil?t reflektohen edhe n? pun?sim. K?to jan? turizmi dhe nd?rtimi. Gjithashtu pritet t? vazhdoj? k?rkesa edhe p?r punonj?s t? sektorit t? teknologjis? s? informacionit, por edhe p?r pozicione q? duhet t? prodhojn? cil?si, si? jan? drejtuesit dhe specialistet p?r ?do funksion. Tregu gjithmon? e m? shum? ka nevoj? p?r njer?z edhe m? t? aft? dhe m? kompetent?, edhe me m? njohuri, etj, e p?r k?t? arsye do ofroj? paga konkurruese p?r k?to nivele.
Turizmi
Viti 2024 pritet t? ket? k?rkes? shum? t? lart? p?r t? gjith? punonj?sit q? punojn? n? industrin? e turizmit si akomodim, gastronomi, arg?tim, transport, zinxhir furnizimi, etj. K?rkesa m? e lart? pritet t? jet?:
Pagat n? sektorin e turizmit jan? shum? t? ndryshme dhe kaotike, ndryshe ?sht? paga n? Velipoj?, ndryshe n? Tiran? apo n? Palas?, ndryshe ?sht? nj? punonj?s n? nj? bar-kafe, ndryshe n? nj? hotel t? investuar mir?. Shpeshher? pagat n? k?t? sektor jan? jo te deklaruara drejt dhe ka pun?sim n? t? zez?.
K?to arsye e kan? b?r? t? pamundur nj? studim pagash p?r k?t? sektor.? Mungesa e sondazhit t? pagave ndikon negativisht p?r vet? pun?dh?n?sit, por edhe n? qarkullimin e stafit n? k?to biznese (qe ?sht? shume i lart?). Pagat n? k?t? sektor i n?nshtrohen momentit dhe “hallit” ku oferta dhe k?rkesa emotive, si nga pun?dh?n?sit ashtu edhe pun?marr?sit, i rr?mben n? vendimet e tyre. N? k?t? sektor nuk ka qart?si dhe rregulla, t? cil?t shkaktojn? l?vizjen e stafit n? nivele shum? t? larta brenda nj? tremujori.
Gjithsesi, k?rkesa p?r k?to profile ?sht? e lart? dhe negociata mes pal?ve duhet b?r? mir? dhe drejt q? n? fillim t? pun?s.
Nd?rtimi
Edhe sektori i nd?rtimit do t? vazhdoj? t? k?t? k?rkes? t? lart? p?r punonj?s, dhe ve?an?risht p?r punonj?s me njohuri, qofte edhe minimale, por ky sektor nuk ?sht? m? i interesuar p?r pun?tor? q? nuk kan? asnj? njohuri p?r t’u pun?suar si “specialist?”. K?rkesa pritet t? jet? p?r:
P?rtej k?rkes?s p?r k?to profile pune, pagat n? sektorin e nd?rtimit jan? si n? at? t? turizmit, t? pa balancuara dhe t? bazuara n? nevoja momentale dhe emergjente. Emergjencat ?ojn? si n? paga t? larta momentale dhe m? pas largime, por edhe n? t?rheqje momentale pun?marr?sish t? cil?t jan? t? par?t q? rrezikohen nes?r kur emergjenca ose puna ulet, sepse jan? m? t? shtrenjt? sesa tregu.
Zgjedhja e pun?dh?n?sit t? duhur, reputacioni i tij, respektimi i rregulloreve teknike duhet t? jen? primare p?r punonj?sit e sektorit, dhe jo nj? pak m? lart, q? nuk plot?son k?to kritere.
Sektor?t e turizmi dhe nd?rtimi, s? bashku me prodhimin/p?rpunimin prej dy vitesh jan? duke eksperimentuar edhe forc? pun?tore nga vendet e tjera si Turqia, Egjipti, Nelapi, Bangladeshi, India Lindore, Filipinet, etj. Gjate sezonit 2023 u vu re q? disa kompani pun?suar forc? pun?tore t? pakualifikuar nga k?to vende, por ende numri i k?tyre punonj?sve ?sht? jo dometh?n?s p?r tregun e pun?s.
Sipas Departamentit p?r Kufirin dhe Migracionin, Drejtoria e P?rgjithshme e Policis? s? Shtetit, p?rpunuar nga INSTAT n? fund t? vitit 2022 (p?r vitin 2023 ende nuk jan? publikuar te dh?nat), numri i t? huajve me leje q?ndrimi n? Shqip?ri rezultoi 18.151 persona, nga te cil?t meshkuj 62,5 % dhe femra 37,5 %.
Numri i tyre n? vitin 2023 ?sht? rritur, por aktiv? n? tregun e pun?s jan? m? pak sesa 8,000 t? huaj, ku vendin kryesor e z?n? ata me shtet?si Italin? (q? nuk jan? t? angazhuar n? pun? t? pakualifukuara, por kryesisht n? biznese vetjake), Turke, t? Kosov?s, Egjipti, Filipine, Maqedonia e Veriut, Bangladeshi, Siria, etj. P.sh nga Egjipti deri n? fund t? vitit 2022, ishin me leje pune 395 persona. Ende forca e pun?s nga jasht? ?sht? e pap?rfillshme p?r tregun e pun?s n? Shqip?ri, dhe pritet q? edhe p?rgjat? vitit 2024 t? jet? e till?.
Teknologjia e informacionit
N? t? nj?jt?n koh? dhe k?rkesa p?r profile informatike dhe programues do t? jet? e pranishme. P?r punonj?sit me p?rvoj? ky treg ?sht? tashm? i maturuar, por l?vizjet do jen? paralele, gj? q? do t? ?oj? n? paga pak m? larta. Pritet q? pagat e tyre t? jen? n? harkun 2,000 – 4,000 Euro Neto.
Nd?rsa p?r punonj?sit pa p?rvoj?, t? cil?t mbarojn? kurse formimi profesional n? informatik? dhe gjuhe programimi do te ket? k?rkes? por pagat do t? jen? n? harkun 550 – 750 Euro Neto.
N? k?t? sektor ka dallim t? madh nd?rmjet specialisteve me p?rvoj?, gjuh? t? ndryshme programimi dhe atyre q? jan? fillestar?. K?rkesa p?r t? dy nivelet ?sht? e pranishme, por p?r ata me p?rvoj? ?sht? m? e lart?.
Drejtuesit
Viti 2023 tregoi p?r shum? kompani q? pun?t e mira nuk b?hen dot pa drejtues t? mir?. Fatkeq?sisht tregu ka munges? t? drejtuesve t? aft?, q? kryejn? pun? t? nj? cil?sie t? lart?. P?r k?t? arsye drejtuesit do t? jen? t? k?rkuar n? treg p?rgjat? 2024. Pagat e tyre do t? variojn?:
Pagat m? larta jan? nxjerr? nga nj? p?rpunim shum? i gjer? pozitash, sektor?sh, kompanish, etj, q? do t? thot? s? ka paga m? larta n? kompani dhe sektor? t? caktuar. Gjithsesi pagat me lart tregojn? nj? indikator t? k?tyre profesioneve n? treg, t? cilat priten q? t? rriten me 4-8%.
Specialist?t
N? t? gjith? sektor?t e ekonomis? sot nevojiten specialist?, ?do kompani e madhe apo e vog?l, vendase apo e huaj, ka nevoj? p?r specialist?, t? cil?t jan? edhe potenciali p?r drejtues nes?r. Disa nga pagat q? ne kemi analizuar jan?:
Pagat p?r k?to pozicione pritet q? t? rriten n? vitin 2024 n? mas?n 6-8%.
Sot n? Shqip?ri aktor?t e tregut t? pun?s, si pun?dh?n?s ashtu dhe pun?k?rkues, jan? n? fillesat e t? kuptuarit se kjo marr?dh?nie ?sht? dypal?she dhe asnj? nga pal?t nuk e posedon tjetr?n. Ajo vijon t? kontrollohet me tep?r nga pun?dh?n?sit, por duke marr? parasysh se tre vjet m? par? kontrollohej plot?sisht prej tyre, sot kemi b?r? shum? hapa p?rpara, fal? kushteve t? reja t? tregut t? pun?s, hapjes s? tij, por edhe k?rkes?s n? rritje t? ekonomis? p?r forc? pun?tore t? thjeshte dhe t? kualifikuar, q? aq shum? na duhet.
Faleminderit q? m? lexoni.
Komentet tuaja jan? t? mir?pritura