Blockchain: úsáidÃ, an teic, bitcoin, mÃ-bhuntáistà and buntáistÃ
John Breslin
???? ???? ???? Prof in EE at University of Galway ???? PI at Insight ?? Co-Founder of PorterShed, boards.ie, adverts.ie ?? Co-Author of #1 Bestseller Old Ireland in Colour ?? Cathaoirleach Gaillimh le Gaeilge ?? My own
San chéad alt, scrÃobh mé faoi cad é an blockchain go dÃreach, agus cén fáth go bhfuil sé tábhachtach. Táimid ag déanamh taighde faoin blockchain sna hIonaid VistaMilk agus Insight anseo in Ollscoil na Gaillimhe. Chonaic muid gur féidir linn blockchain a úsáid chun gach rud a rianú, ó fheithiclà talmhaÃochta go dtáirgà déirÃochta (agus na comhábhair atá iontu). San alt seo, labhróidh mé nÃos mó faoi chuid eile de na húsáidÃ, beagánÃn faoin teicneolaÃocht, agus chomh maith le sin, na buntáistà is na mÃbhuntáistà a bhaineann le blockchain.
úsáidÃ
Roimhe seo, labhair muid faoi blockchain a úsáid chun táirgà iomlána a rianú, chomh maith le táirgà le go leor comhábhair a rianú nuair atá siad ag teacht ó thÃortha éagsúla. Go háirithe san slabhra soláthair bia, óna dteastaÃonn uait a fheiceáil cad as a tháinig an bia nó na amhábhair bia, is féidir é a úsáid le haghaidh seo. Toisc go mbaineann blockchain le taifead a choinneáil ar idirbhearta a bhaineann le rud éigin a bhfuil luach aige, is féidir linn inrianaitheacht [traceability] a choinneáil don rud sin ar ais go dtà a fhoinse. (Bhà mé ag léamh le déanaà go mbeidh Parmigiano Reggiano ag úsáid blockchain don inrianaitheacht agus chun dul i ngleic le cáis chalaoiseacha.)
Tá usáidà go gineareálta i slabhraà soláthair eile, agus don talamhaÃocht, le gluaiseacht drugaà le haghaidh ainmhithe agus antaibheathaigh [antibiotics]. Chomh maith le sin, tá úsáidà ann maidir le gluaiseacht doiciméad tábhachtach, mar shampla, taifid chúirte a thrasnaÃonn dlÃnsà [jurisdictions], agus taifid úinéireachta.
Le?haghaidh tÃolacadh de gnÃomhais [conveyancing of deeds] a bhaineann le talamh nó pÃosa maoin [property], b’fhéidir gur mhaith leat bunáit [provenance] an phÃosa talún nó maoine sin a fheiceáil. Tá sé tábhachtach go mbeadh a fhios agat cé leis iad na pÃosaà talún/maoine chun aon dÃospóidà á réiteach, ach go minic, bÃonn sé costasach fianaise úinéireachta [evidence of ownership] a chruthú. Dá bhféadfadh sé a bheith nÃos saoire agus nÃos trédhearcaà an bhunáitÃocht sin agus rian na húinéireachta a fháil le blockchain (i dtaifead doaistrithe), beidh custaiméirà nÃos sásta, is féidir leis na dlÃodóirà agus leo siúd atá páirteach san tÃolacadh nÃos mó a dhéanamh nÃos éifeachtaÃ, agus beidh a mbonn cliant nÃos sásta freisin leis an tsábháil ama a d'fhéadfadh teacht as.
An teic
Ar thaobh na teicneolaÃochta, braitheann blockchain ar meicnÃochtaà comhthola [consensus mechanisms] mar chruthúnas oibre [proof of work] nó cruthúnas ar leas [proof of stake], chun idirbhearta a bhailÃochtú [validate], agus ar stóráil faisnéise dÃláraithe [decentralised] ar go leor rÃomhairà na bpáirtithe leasmhara: monaróirÃ, dáileoirÃ, miondÃoltóirÃ, tomhaltóirÃ, 7rl.?
Go bunúsach, stórálann na páirtithe an chóip chéanna den fhaisnéis a bhaineann leis na idirbhearta, agus déantar à a nuashonrú go comhuaineach [simultaneously] nuair a tharlaÃonn athrú ar an bhfaisnéis sin. So, tá gach éinne in ann na hidirbhearta nuashonrú a fheiceáil. NÃl sé chomh héasca calaois a dhéanamh, mar nÃl aon phointe teipe amháin ann, agus má chuireann ionsaà mailÃseach [malicious attack] isteach ar chóip amháin den blockchain, beidh an athrú idir é agus na cóipeanna eile le fáil go láithreach, agus beidh sé nÃos tapúla chun aon fhadhb a fheiceáil mar sin.
领英推è
Agus cad faoi Bitcoin?
Cé go bhfuil baint ag blockchain le Bitcoin in intinn an phobail don chuid is mó, tá sé nÃos cruinne a thuiscint gurbh é Bitcoin ach cur i bhfeidhm amháin den blockchain. Tá go leor feidhmithe eile le fáil, mar atá feicthe againn. úsáideann Bitcoin an teicneolaÃocht bhunúsach chéanna, ach tá an tidirbheart sin thart ar cryptocurrency (an rud a mbaineann luach leis), agus chomh maith le bailÃochtú idirbheart, is é an mianadóireacht [mining] an próiseas (dian ar acmhainnà agus ar fhuinneamh) ina gcuirtear Bitcoin nua i gcúrsaÃocht.
MÃ-bhuntáistà and buntáistÃ
Is é ceann de na mÃ-bhuntáistà le haghaidh glacadh an teichneolaÃocht, mar bhÃonn sé deacair i gcónaà ar dtús daoine agus eagraÃochtaà a aistriú chuig teicneolaÃocht nua a úsáid, go dtà go dtuigeann siad na buntáistà éagsúla nó an coigilteas [savings] atá le fáil.
Freisin, is trà roinnt modhanna rÃomhaireachtúla a dhéanann cryptocurrencies cosúil le Bitcoin an mianadóireacht, agus a ghineann nó a chruthaÃonn siad airgeadra: rud ar a dtugtar cruthúnas (rian nó comhartha) oibre. TeastaÃonn sé cumhacht rÃomhaireachta agus mar sin cumhacht leictreachas don obair seo a dhéanamh. Is fadhb mór é sin don Bitcoin, ach tá cruthúnais eile ann is féidir a úsáid ina ionad sin agus a ÃdÃonn [consume] nÃos lú fuinnimh: m. sh., cruthúnas ar leas, in úsáid ag ETH/Ethereum.
Faoi na buntáistà nó an tionchar fiú, aistrithe earraà nó airgid nÃos saoire agus nÃos tapúla le blockchain. I slabhra soláthair, m. sh., is féidir le blockchain cabhrú le costais idirbheart a Ãsliú, próisis a bhrostú, agus slándáil agus muinÃn a sholáthar ar feadh an tslabhra.
Le córais dÃláraithe nach dtagann as a chéile ag pointe amháin teipe, is é sin an fath go bhfuil an blockchain nÃos sábháilte agus nÃos cosanta chun taifid idirbheartaÃochta a bhainistiú.
Bhà Anupa de Silva ag déanamh taighde le Subhasis Thakur agus liomsa i VistaMilk ar phrótacail ÃocaÃochta do shlabhraà soláthair le haghaidh fÃoraitheoirà neamhspleácha sonraà [independent data verifiers]. Tá sé deacair do thomhaltóirà bheith cinnte faoi cháilÃocht an bhia má thagann na sonraà cáilÃochta ó bhonneagar IdirlÃon na Rudaà Nithiúla [IoT infrastructure] atá á mbainistiú ag an bhfeirmeoir céanna a tháirgeann an bia. úsáidtear fÃoraitheoirà neamhspleácha sonraà a bhfuil a mbonneagar féin acu chun na sonraà cáilÃochta a fháil, agus déantar iad a chúiteamh i gcomhthráth [compensate in parallel] le haon ÃocaÃocht a sheoltar don táirge bia.