Arloesi yng Nghymru / Innovation in Wales

Business Wales offers comprehensive support to individuals and businesses aiming to drive innovation.?

Through tailored advice, funding opportunities, and access to expert networks, Business Wales helps innovators bring their ideas to life and scale their impact.?

This support includes guidance on intellectual property, research and development, and market strategy, ensuring that new ideas can flourish and contribute to the economy.?

Wales has a rich history of innovation, with numerous notable inventions over the years. These groundbreaking contributions highlight the enduring spirit of Welsh ingenuity and the potential for future innovations supported by Business Wales.?

Curious as to what we’ve invented? We have it covered here! ??

Mae Busnes Cymru yn cynnig cefnogaeth gynhwysfawr i unigolion a busnesau sydd a’r nod o yrru arloesedd.

Drwy gyngor wedi'i deilwra, cyfleoedd ariannu, a mynediad at rwydweithiau arbenigol, mae Busnes Cymru yn helpu arloeswyr i wireddu eu syniadau a chynyddu eu heffaith.

Mae'r gefnogaeth hon yn cynnwys arweiniad ar eiddo deallusol, ymchwil a datblygu, a strategaeth farchnad, gan sicrhau bod syniadau newydd yn gallu ffynnu ac yn cyfrannu at yr economi.

Mae gan Gymru hanes cyfoethog o arloesedd, gyda nifer o ddyfeisiadau nodedig dros y blynyddoedd. Mae'r cyfraniadau arloesol hyn yn amlygu ysbryd dyfeisgar parhaus Cymru a'r potensial ar gyfer arloesedd yn y dyfodol gyda chefnogaeth Busnes Cymru.

Eisiau gwybod mwy am arloesedd o Gymru? Edrychwch yma! ??

1706 – Pi

Ni ddyfeisiodd y mathemategydd o F?n, William Jones (1675-1749), pi, gwerth rhifiadol cymhareb cylchedd cylch i'w ddiamedr, ond ef oedd y cyntaf i ddefnyddio'r symbol Groegaidd 'π', sydd bellach yn cael ei gydnabod yn fyd-eang, i'w gynrychioli (yn fwyaf tebygol oherwydd mai hi yw llythyren gyntaf y gair Groeg περ?μετρο? – 'perimedr').

1706 – Pi

The Anglesey-born mathematician William Jones (1675-1749) didn’t invent pi, the numerical value of the ratio of the circumference of a circle to its diameter, but he was the first to use the, now universally-recognised, Greek symbol ‘π’ to represent it (most likely because it is the first letter of the Greek word περ?μετρο? – 'perimeter').?

1878 - Y meicroffon

Mae’r ddadl yn parhau ynghylch a gafodd David Edward Hughes (1831-1900) ei eni ger Corwen, gogledd Cymru, neu yn Llundain (er bod cofnodion yn dangos bod ei dad yn grydd o'r Bala yng Ngwynedd). Ond yr hyn sy'n sicr yw bod y gwyddonydd wedi dyfeisio'r system gyfathrebu radio weithredol gyntaf, yn ogystal a'r meicroffon cyntaf, datblygiad arloesol a barat?dd y ffordd ar gyfer ymddangosiad y diwydiant ff?n yn yr 20fed ganrif. Mae Medal Hughes y Gymdeithas Frenhinol, gwobr flynyddol a roddir i wyddonwyr arloesol, wedi’i henwi er anrhydedd iddo.

1878 – The microphone

Debate continues about whether David Edward Hughes (1831-1900) was born near Corwen, North Wales, or in London (though records show his father was a bootmaker from Bala in Gwynedd). But what is certain is the scientist invented the first working radio communication system, as well as the first microphone, a breakthrough that paved the way for the emergence of the telephone industry in the 20th century. The Royal Society’s Hughes Medal, an annual award given to pioneering scientists, is named in his honour.

1896 - Iechyd y cyhoedd a gwleidyddiaeth

Wedi'i geni yn Llandudno, ymfudodd Dr Martha Hughes Cannon (1857-1932) i'r Unol Daleithiau lle bu'n gweithio fel meddyg, swffragét a diwygiwr iechyd y cyhoedd. Ym 1896 daeth yn seneddwr talaith benywaidd cyntaf yr Unol Daleithiau – gan redeg yn erbyn, a threchu, ei g?r ei hun. Cynigiodd sawl mesur deddfwriaethol a chwyldrodd iechyd y cyhoedd yn Utah, lle mae adeilad presennol yr Adran Iechyd, yn Salt Lake City, wedi’i enwi er anrhydedd iddi.

1896 – Public health and politics

Born in Llandudno, Dr Martha Hughes Cannon (1857-1932) emigrated to the United States where she worked as a physician, suffragist and public health reformer. In 1896 she became the first female US state senator – running against, and defeating, her own husband. She proposed several legislative bills that revolutionized public health in Utah, where the present Department of Health building, in Salt Lake City, is named in her honour.?

1935 - Radar

Yn fab i weithiwr dur o Abertawe, roedd Edward ‘Taffy’ Bowen (1911-1991) yn ffigwr allweddol yn natblygiad y radar. Roedd Bowen yn aelod o’r t?m a gafodd y dasg o greu system radar y gellid ei gosod ar awyrennau, gan ganiatáu i’r criw ganfod nid yn unig awyrennau eraill ond hefyd dargedau anodd eu canfod fel llongau tanfor am y tro cyntaf – datblygiad newydd a fu’n gymorth mawr i’r cynghreiriaid yn ystod yr Ail Ryfel Byd. Ar ?l y rhyfel, daeth yn arloeswr seryddiaeth radio.?

1935 – Radar

The son of a Swansea steelworker, Edward ‘Taffy’ Bowen (1911-1991) was a key figure in the development of radar. Bowen was a member of the team tasked with creating a radar system that could be installed onto aircrafts, allowing the crew to detect not only other planes but also hard-to-find targets like submarines for the first time – an innovation that greatly aided the allies during WWII. After the war, he became a pioneer of radio astronomy.

1976 - Yr analiedydd electronig

Dyfeisiodd Tom Parry Jones (1935-2013), sy’n wreiddiol o Ynys M?n, yr analiedydd electronig ym 1976, dyfais a ddefnyddiwyd i ganfod gyrwyr meddw a chadw ffyrdd yn ddiogel. Datblygodd Jones y ddyfais yn Lion Laboratories, a sefydlodd yng Nghaerdydd, a dyfarnwyd OBE iddo am ei waith. Heddiw, mae cynhyrchion a wneir gan Lion Laboratories, sydd bellach wedi’u lleoli yn y Barri, yn dal i gael eu defnyddio gan heddlu’r DU ac mewn 70 o wledydd ledled y byd.

1976 – The electronic breathalyser

Tom Parry Jones (1935-2013), originally from Anglesey, invented the electronic breathalyser in 1976, a device used to detect intoxicated drivers and keep roads safe. Jones developed the device at Lion Laboratories, which he founded in Cardiff, and was awarded an OBE for his work. Today, products made by Lion Laboratories, now located in Barry, are still used by the UK police and in 70 countries worldwide.

1977 - Pot Noodle

Ydy, mae'r byrbryd hirsefydlog a ffefryn y myfyrwyr yn dod o Gymru. Wel, o ryw fath. Er iddo gael ei greu gan y cwmni Albanaidd Golden Wonder (yn seiliedig ar gynnyrch nwdls mewn cwpan a oedd eisoes yn boblogaidd yn Japan), ffatri'r sefydliad yng Nghrymlyn, ger Caerffili, oedd y safle a ddewiswyd i gynhyrchu’r pryd-hawdd-mewn-twb pan y cafodd ei ddatgelu i'r echoed ym Mhrydain yn 1977 - ac maent yn dal i gael eu gwneud yno heddiw.

1977 – Pot Noodle

Yes, the longstanding student snack of choice is actually Welsh. Well, sort of. Though created by Scottish company Golden Wonder (based on cup noodle products that were already popular in Japan), the organisation’s factory in Crumlin, near Caerphilly, was the site chosen to produce the minimal-effort, meal-in-a-tub when it was unleashed upon the British public in 1977 – and they’re still made there today.

1992 – Viagra

Byddem yn wynebu rhywfaint o wrthwynebiad petasem yn honni mai dyfais Gymreig wirioneddol oedd y cyffur enwog hwn, ond darganfuwyd effeithiau Viagra gyntaf mewn tref yn Ne Cymru. Roedd Viagra, a elwid yn Sildenafil ar y pryd, yn wreiddiol wedi ei ddylunio fel triniaeth ar gyfer cyflwr y frest angina, ond ar ?l i'r dynion yn Ferthyr Tudful a oedd wedi cofrestru i dreialu'r bilsen newydd gyfaddef i brofi rhai symptomau annisgwyl, cafodd y cyffur ei ail-frandio’n gyflym fel cynnyrch sy'n gwella libido, sy'n cael ei werthu nawr ar draws y byd.

1992 – Viagra

We’d face some… ahem… stiff resistance if we claimed this famous erectile dysfunction drug was a truly Welsh invention, but the effects of Viagra were first discovered in a former mining town in South Wales. Viagra, then known as Sildenafil, was originally conceived as a treatment for the chest condition angina, but after the men in Merthyr Tydfil who signed up to trial the new pill admitted to experiencing some unexpected symptoms, the drug was swiftly rebranded as a libido enhancer, now sold all over the world.