Χαμηλ? δυναμικ? των ωοθηκ?ν - Π?? την αντιμετωπ?ζουμε;
Dr. Athanasios Garavelas
Director & Founder GMG Healthcare Group ,Board of Directors at IOLIFE -Consultant Ob&Gyn,MMSc,MSc,PhD - Reproductive Medicine, IVF Specialist, Egg Donation, IOLIFE- IASO Maternity Hospital Greece
Αναγνωρ?ζοντα? ?να υπαρκτ? πρ?βλημα στον κ?κλο μια? γυνα?κα?, προχωρ?με β?μα-β?μα στην επ?λυσ? του, βασισμ?νοι στι? τελευτα?ε? επιστημονικ?? μεθ?δου? στον χ?ρο τη? υποβοηθο?μενη? αναπαραγωγ??.
Θεμελι?δου? σημασ?α? για την επ?τευξη κυ?σεων με εξωσωματικ? γονιμοπο?ηση ε?ναι η αν?πτυξη και η ωρ?μανση πολλαπλ?ν ωοθυλακ?ων.
?να σημαντικ? ποσοστ? γυναικ?ν, ?μω?, οι οπο?ε? υποβ?λλονται σε δι?γερση των ωοθηκ?ν στο πλα?σιο τη? υποβοηθο?μενη? αναπαραγωγ??, ανταποκρ?νεται ανεπαρκ?? στα συν?θη πρωτ?κολλα ωοθηκικ?? δι?γερση?, με σημαντικ? μειωμ?νο αριθμ? αναπτυσσ?μενων ωοθυλακ?ων.
Οι γυνα?κε? αυτ?? ορ?ζονται ω? ?πτωχ?? απαντ?τριε?? και, συν?θω?, εμφαν?ζουν μειωμ?νο αριθμ? ωοκυττ?ρων, χαμηλ? ποσοστ? γονιμοπο?ηση?, κακ? ποι?τητα εμβρ?ων και, ω? εκ το?του, χαμηλ? ποσοστ? εγκυμοσ?νη?. Η πτωχ? ωοθηκικ? απ?ντηση απαντ?ται στο 9-24% των γυναικ?ν που υποβ?λλονται σε δι?γερση των ωοθηκ?ν και απαιτε? ιδια?τερη θεραπευτικ? προσ?γγιση και αντιμετ?πιση.
Μ?χρι πρ?σφατα δεν υπ?ρχε συναντ?ληψη του ορισμο? τη? ?πτωχ?? ωοθηκικ?? απ?ντηση??, με αποτ?λεσμα να παρουσι?ζεται σημαντικ? δυσκολ?α στην εκτ?μηση τη? αποτελεσματικ?τητα? των διαφ?ρων μεθ?δων αντιμετ?πιση? με β?ση τι? σχετικ?? δημοσιευμ?νε? μελ?τε?. Δι?φορα κριτ?ρια ?χουν χρησιμοποιηθε? για τον ορισμ? τη? ?πτωχ?? ωοθηκικ?? απ?ντηση??, με σημαντικ?τερα τον αριθμ? των αναπτυσσ?μενων ωοθυλακ?ων, τον αριθμ? των ληφθ?ντων ωοκυττ?ρων και τα επ?πεδα τη? οιστραδι?λη? στον ορ? τη? ασθενο??, ω? απ?ντηση στη δι?γερση των ωοθηκ?ν.
Επ?ση?, οι δι?φοροι ορισμο? μπορε? να ε?ναι αναδρομικο? ? προοπτικο? αν?λογα με το αν η πτωχ? ωοθηκικ? απ?ντηση ε?χε παρατηρηθε? σε προηγο?μενου? κ?κλου? ? ε?ν αναμεν?ταν στου? επ?μενου? με β?ση την πτωχ? ωοθυλακικ? εφεδρε?α, την προχωρημ?νη ηλικ?α τη? γυνα?κα?, τι? προηγηθε?σε? χειρουργικ?? επεμβ?σει? ωοθηκ?ν κ.?.
Προσφ?τω?, σε μια προσπ?θεια καθι?ρωση? εν?? καθολικ? αποδεκτο? ορισμο? για την ?πτωχ? ωοθηκικ? απ?ντηση?, προτ?θηκε ?τι μια γυνα?κα θα χαρακτηρ?ζεται ω? ?πτωχ? απαντ?τρια? εφ?σον τουλ?χιστον δυο απ? τα τρ?α κριτ?ρια ε?ναι παρ?ντα:
- Προχωρημ?νη ηλικ?α τη? γυνα?κα? (≥40 ετ?ν) ? ?παρξη ?λλου παρ?γοντα κινδ?νου για πτωχ? ωοθηκικ? απ?ντηση.
- Προηγο?μενη πτωχ? ωοθηκικ? απ?ντηση (≤3 ωοκ?τταρα μετ? απ? συμβατικ? πρωτ?κολλο δι?γερση? των ωοθηκ?ν).
- Μη φυσιολογικ? ωοθηκικ? εφεδρε?α (ανασταλτικ? ορμ?νη των π?ρων του M?ller (ΑΜΗ) 0.5-1.1 ng/ml).
Δ?ο επεισ?δια πτωχ?? ωοθηκικ?? απ?ντηση? μετ? απ? μ?γιστη ωοθηκικ? δι?γερση θεωρο?νται επαρκ? για να χαρακτηριστε? μια ασθεν?? ω? ?πτωχ? απαντ?τρια?, ελλε?ψει τη? προχωρημ?νη? ηλικ?α? τη? ? τη? μη φυσιολογικ?? ωοθηκικ?? εφεδρε?α?.
Στου? αιτιολογικο?? παρ?γοντε? τη? πτωχ?? ωοθηκικ?? απ?ντηση? συμπεριλαμβ?νονται η προχωρημ?νη ηλικ?α τη? γυνα?κα?, προηγηθε?σα χειρουργικ? επ?μβαση στι? ωοθ?κε?, συμφ?σει? στην περιοχ? τη? πυ?λου και ο αυξημ?νο? δε?κτη? μ?ζα? σ?ματο?. ?μω?, η πτωχ? ωοθηκικ? απ?ντηση μπορε? να επ?λθει και με απροσδ?κητο τρ?πο, αντικατοπτρ?ζοντα? την πρ?ωρη ωοθηκικ? γ?ρανση.
Η πρ?γνωση τη? ωοθηκικ?? απ?ντηση? εν?? κ?κλου IVF θα συνεισ?φερε σημαντικ? στην ?γκαιρη αναγν?ριση των ?πτωχ?ν απαντητρι?ν?, με σκοπ? την ιδια?τερη αντιμετ?πιση και τροποπο?ηση των πρωτοκ?λλων δι?γερσ?? του?.
Γενν?ται, λοιπ?ν, το ερ?τημα για το ε?ν μπορε? η πτωχ? ωοθηκικ? απ?ντηση να προβλεφθε?. Υπ? το πρ?σμα αυτ?, ?χουν προταθε? δι?φοροι δε?κτε?, ?πω? η FSH, η οιστραδι?λη (E2), η ανασταλτ?νη Β και η ΑΜΗ .
Αυξημ?νε? συγκεντρ?σει? τη? FSH στον ορ? τη? ασθενο?? τη δε?τερη ? τρ?τη ημ?ρα του εμμηνορρυσιακο? κ?κλου ?χουν συσχετιστε? με μειωμ?να ποσοστ? εγκυμοσ?νη?, εν? επ?πεδα FSH >20 IU/ L σε δ?ο τουλ?χιστον κ?κλου? συνδ?ονται με μηδαμιν? πιθαν?τητα επ?τευξη? εγκυμοσ?νη?. Επιπρ?σθετα, προτ?θηκε η ?ποψη ?τι η ΑΜΗ θα μπορο?σε να αποτελ?σει ?ναν ν?ο δε?κτη ωοθηκικ?? απ?ντηση?, αφο? οι χαμηλ?? συγκεντρ?σει? τη? εμφαν?ζονται νωρ?τερα απ? ?λου? του? ?λλου? δε?κτε? που σχετ?ζονταν με την ωοθηκικ? γ?ρανση.
Η αντιμετ?πιση των πτωχ?ν απαντητρι?ν παραμ?νει ω? σ?μερα μια πρ?κληση στον χ?ρο τη? υποβοηθο?μενη? αναπαραγωγ??.
Οι επιλογ?? που δ?δονται σε μια γυνα?κα που ?χει μειωμ?νο απ?θεμα ωοθηκ?ν και ε?ναι φτωχ? απαντ?τρια, δηλαδ?, δεν ανταποκρ?νεται στα φ?ρμακα τη? εξωσωματικ?? γονιμοπο?ηση?, ε?ναι:
- Ο φυσικ?? κ?κλο? εξωσωματικ?? γονιμοπο?ηση?, αν και ?χει τι? δυσκολ?ε? του, ?χει αποτελ?σει ?να εξαιρετικ? εργαλε?ο στα χ?ρια του ?μπειρου ειδικο? εξωσωματικ??.
- Η αναζωογ?νηση ωοθηκ?ν (PRP PLATELET RICH PLASMA) ε?ναι μια ν?α πειραματικ? διαδικασ?α, η οπο?α βοηθ? στη φυσικ? παραγωγ? των ωοκυττ?ρων στι? ωοθ?κε?. Ε?ναι μια αξι?λογη εναλλακτικ? επιλογ? αντ? τη? δωρε?? ωαρ?ων. Επιπλ?ον, προσφ?ρει ελπ?δα σε γυνα?κε? που βρ?σκονται σε προχωρημ?νη αναπαραγωγικ? ηλικ?α και ?χουν μειωμ?νο αριθμ? και συν?θω? κακ?? ποι?τητα? ω?ρια.
- Ουσιαστικ?, ?μω?, η επιλογ? με τα υψηλ?τερα ποσοστ? επ?τευξη? εγκυμοσ?νη? ε?ναι η δωρε? ωαρ?ων. Πρ?κειται για μ?α απλ? τεχνικ? ιατρικ?, αλλ? μια πολ?πλοκη διαδικασ?α τ?σο συναισθηματικ? ?σο και ψυχολογικ? για το ζευγ?ρι που θα αποφασ?σει να κ?νει αυτ? την επιλογ?.
Β?βαια, το ζευγ?ρι θα πρ?πει πριν προχωρ?σει στη λ?ση του δανεικο? ωαρ?ου να δοκιμ?σει κ?κλου? με το δικ? του? ω?ριο.
Το μ?νυμα, ?μω?, που οφε?λω να περ?σω ω? επιστ?μονα? και ?νθρωπο? ε?ναι απλ? και ?γκειται στο γεγον?? ?τι σε καμ?α περ?πτωση δεν μπορε? να αποκλειστε? η επ?τευξη κ?ηση?, ?ποια και αν ε?ναι η εικ?να τη? ωοθηκικ?? λειτουργ?α?.
Για τον λ?γο αυτ? θα πρ?πει οι ασθενε?? που υποβ?λλονται σε εξατομικευμ?νη θεραπε?α υποβοηθο?μενη? αναπαραγωγ??, γνωρ?ζοντα? τη μειωμ?νη παρουσ?α αλλ? και λειτουργικ?τητα των ωαρ?ων του?, να υποστηρ?ζονται και να εμψυχ?νονται στην απ?φασ? του? αυτ?.