Π?? ?λλαξε ο espresso τον καφ? στην Ελλ?δα;

Ο Ιταλικ?? παρασκευ?? καφ?? μεταμ?ρφωσε τα καταναλωτικ? ?θη.

Η μαζικ? ?λευση του espresso, απ? τι? αρχ?? του 2000, ?λλαξε ριζικ? και δομικ? τον τρ?πο που π?νουμε καφ?, που επιλ?γουμε τι καφ? θα πιο?με και συνακ?λουθα το χαρακτ?ρα των μαγαζι?ν και ολ?κληρη την προμηθευτικ? αγορ?. Μ?σα σε μ?α μ?λι? δεκαετ?α, η Ελλ?δα απ?κτησε μια δυναμικ? εικ?να, η οπο?α αποτυπ?νεται στι? καταναλ?σει? και τον αριθμ? των καταστημ?των εστ?αση?.

Η αγορ? του espresso, τ?σο στην Ελλ?δα, ?σο και στο εξωτερικ?, παρουσι?ζει μ?α σταθερ? ανοδικ? πορε?α, ?ταν οι υπ?λοιπε? κατηγορ?ε? εμφαν?ζουν μια πτωτικ? τ?ση. Μπροστ? στι? διευρυμ?νε? δυνατ?τητε? δραστηριοπο?ηση? σε μια εξαιρετικ? δυναμικ? αγορ?, οι επιχειρ?σει? -πολυεθνικ?? και μη- αναζητο?σαν τον σφιχτ? εναγκαλισμ? με τον espresso. Λογικ?, ε?ν σκεφτε? κανε?? ?τι σ?μερα, η καταν?λωση καφ? ?λων των παρασκευ?ν αγγ?ζει τι? 510 κο?πε? καφ?/ ?τομο, στοιχε?ο που μεταφρ?ζεται σε ετ?σια καταν?λωση, 5 δισ. κο?πε? συνολικ?. Συνολικ?, στην Ελλ?δα ετησ?ω? στην Ελλ?δα καταναλ?νονται 40.000 τ?νοι καφ?. Απ? αυτο?? αυτ?, το 60% αφορ? καταν?λωση που γ?νεται εντ?? σπιτιο? και το 40% καταν?λωση εκτ?? σπιτιο?. Η αξ?α τη? καταν?λωση? εντ?? σπιτιο? αν?ρχεται σε 400 εκατ. ευρ?, εν? στην αγορ? εκτ?? σπιτιο? αν?ρχεται στα 3 δισ. ευρ?.

Ποιοι ?πιναν espresso;

Στην δεκαετ?α του 1990 οι ελ?χιστοι μυημ?νοι στον espresso αναζητο?σαν?το αγαπημ?νο του? ρ?φημα σε μεμονωμ?να καταστ?ματα που βρ?σκονταν σε δημοφιλε?? περιοχ?? υψηλο? κοινωνικοοικονομικο? επιπ?δου, ?πω? το στο Da Capo τη? πλατε?α? Κολωνακ?ου. Επ?ση?, σε μεγ?λα εμπορικ? λιμ?νια ?πω? αυτ? τη? Π?τρα?,? ?που οι ντ?πιοι επιχειρηματ?ε? του καφ? και τη? εστ?αση? τη? καφεστ?αση? ε?χαν υιοθετ?σει??δη απ? τα τ?λη τη? δεκαετ?α? του ’70 την συν?θεια του ιταλικο? espresso. Αλλ? και σε τουριστικ?? περιοχ?? οι οπο?ε? ε?χαν ?ρθει απ? πολ? νωρ?? σε επαφ? με την κουλτο?ρα του espresso. Χαρακτηριστικ? περ?πτωση η Κ?ρκυρα, ?που το 1952 εγκαινι?στηκε στη Δασι? το Club Med, το πρ?το all inclusive διεθν??, με 500 καλ?βε? που φιλοξενο?σαν 2.000 επισκ?πτε?, οι οπο?οι απολ?μβαναν καθημεριν? τον espresso του?.

Η εφε?ρεση του freddo

Το μακριν? 1991, η ομ?δα τη? Kafea Terra, τη? εταιρε?α? που ?φερε τον illy espresso στην Ελλ?δα, δημιο?ργησε στην Αθ?να ?να ρ?φημα κρ?ο, που τον ον?μασε “freddo” και ε?χε ?λα ?σα χρειαζ?ταν το ν?ο καταναλωτικ? ?θο?: ?ταν κρ?ο?, δυνατ?? και για την παρασκευ? του χρειαζ?ταν δ?ο δ?σει? espresso και π?γο?. ?ταν το ιδανικ? ρ?φημα που θα μπορο?σε να διαδεχτε? τον παντοκρ?τορα φραπ? σε μια χ?ρα ?που το ζεστ? ρ?φημα -με εξα?ρεση την παρ?δοση του ελληνικο?- δεν “τραβο?σε” ?πω? στο εξωτερικ?.

Η πατ?ντα π?τυχε. Και εν? η αρχ? ?ταν σαφ?? διστακτικ?, οι καταναλωτ?? προχ?ρησαν σε σταδιακ? β?ματα. Απ? τον φραπ? γλυκ? με γ?λα, π?ρασαν στον γλυκ? freddo κι ?στερα μετ? στον μ?τριο. Αργ?τερα, λ?γω τη? αν?δου του το trend τη? υγιειν?? διατροφ?? οδ?γησε του? καταναλωτ?? στο σε μ?τριο με μ?α 1 μα?ρη ζ?χαρη, με την πλ?ρη μετ?βαση να παρατηρε?ται με τον σκ?το freddo. Το αποτ?λεσμα ε?ναι θεαματικ?: σ?μερα 7 στου? 10 καταναλωτ?? προτιμο?ν freddo espresso καθ’ ?λη καθ?λη τη δι?ρκεια τη? χρονι??, ανεξ?ρτητα απ? την εποχικ?τητα.

Η χρυσ? δεκαετ?α

Η ?ξοδο? για καφ? και φαγητ? αποτελε? ε?ναι διαχρονικ? ?να δομικ? στοιχε?ο τη? κοινωνικ?? συμπεριφορ?? των Ελλ?νων στην Ελλ?δα. Σ?μερα υπολογ?ζεται ?τι ο κλ?δο? τη? εστ?αση? αποτελε?ται απ? 82.412 επιχειρ?σει? οι οπο?ε? απασχολο?ν 384.196 εργαζ?μενου? – σ?μφωνα με την Ελληνικ? Στατιστικ? Αρχ? ε?ναι ο δε?τερο? μεγαλ?τερο? εργοδ?τη? μετ? το λιανικ? εμπ?ριο. Κυρ?αρχη ε?ναι η θ?ση των ανεξ?ρτητων επιχειρ?σεων, ε?τε πρ?κειται για οικογενειακ?? εταιρε?ε?,? ε?τε για μεμονωμ?να συνοικιακ? καταστ?ματα,? ε?τε για flagship stores εταιρει?ν προμ?θεια? καφ? ?πω? αναδ?ονται κατ? την τελευτα?α τριετ?α. Εν? τερ?στια στην δι?δοση του espresso ?ταν και η συμβολ? των αλυσ?δων καφ?, ?που απ? νωρ??, η επαφ? του καταναλωτ? π?ρασε τα στεν? ?ρια του στιγμια?ου καφ? – νε? ? φραπ?. Απ? τα Flocafe και τον Γρηγ?ρη μ?χρι τα Coffee Island, οι καταναλωτ?? μυ?θηκαν ταχ?τατα και σχεδ?ν ολοκληρωτικ? στο ιταλικ?? παρασκευ?? ρ?φημα.

Με το π?ρασμα του χρ?νου, τα μεγ?λα πολυτελ? μαγαζι? στυλ “καφετ?ρια?” σε κλασικ?? πι?τσε? που συν?θω? αφορο?σαν πλατε?ε? και πεζ?δρομου?, υποχ?ρησαν λ?γω τη? μετατ?πιση? του καταναλωτικο? ενδιαφ?ροντο?, τη? αλλαγ?? τρ?που εργασ?α? και ζω?? αλλ? και τη? ανακατ?ταξη? των μισθωμ?των. ?τσι κατ? τι? δεκαετ?ε? 2010 και 2020 παρατηρ?σαμε μια σταδιακ? μεταφορ? απ? τι? παραδοσιακ?? κεντρικ?? πι?τσε? στην ?νθηση συνοικιακ?ν μαγαζι?ν. Εκε? δημιουργ?θηκαν μικρ?? τοπικ?? οικονομ?ε? με την εμφ?νιση των all day concepts που προσφ?ρουν επιλογ?? φαγητο?, καφ? και cocktail, ?πω? και μικρ? take away ? delivery-oriented μαγαζι? που επικεντρ?νονται αποκλειστικ? στην εξυπηρ?τηση τη? τοπικ?? αγορ??, κυρ?ω? μ?σω τη? προσφορ?? καφ?.

Ο specialty coffee

Μετα? την ει?σοδο του espresso στην ελληνικη? αγορα? και την σταδιακ? αντικατ?σταση των ροφημ?των στιγμια?ου καφ?, ξεκι?νησε παρ?λληλα και η εκπαι?δευση των σημει?ων πω?ληση?. Οι barista ?καναν την εμφ?νισ? του? για να οδηγ?σουν, με τη σειρ? του?, σε μια μικρ? επαν?σταση με καλοφτιαγμε?να πλε?ον φλιτζα?νια και με διαφορετικ? χαρακτηριστικ?, απ? ε?ντονο και πολυ?πλοκο, σε απαλ? με ν?τε? σοκολ?τα? κ.ο.κ.

Παρ?λληλα, ?ρχισαν να εμφαν?ζονταν ολο?να και περισσ?τερα ανεξ?ρτητα καταστ?ματα που εστι?ζουν στον specialty coffee, το Τρ?το Κ?μα ? τον ποιοτικ? καφ? με ονομασ?α προ?λευση?, μ?σα απ? συνεργασ?ε? με συγκεκριμ?νε? εταιρε?ε? προμ?θεια? καφ? με αντ?στοιχα χαρακτηριστικ? αλλ? και μ?σα απ? την υιοθ?τηση του on-site roasting. Στ?χο? των συγκεκριμ?νων επιχειρηματικ?ν προσπαθει?ν ?ταν η προσ?λκυση του νεανικο? κοινο? που δ?νει ?μφαση στην ποι?τητα και δεν διστ?ζει να καταβ?λει υψηλ?τερο αντ?τιμο για να την αποκτ?σει αλλ? και να μεταφερθε? απ? το ?να σημε?ο τη? π?λη? σε ?να ?λλο, προκειμ?νου να επισκεφτε? το αγαπημ?νο του κατ?στημα.

Την ?δια στιγμ?, σημαντικ? αποδε?χθηκε και η κ?νηση προμηθευτικ?ν εταιρει?ν του κλ?δου τη? καφεστ?αση? να μπουν στην αγορ? με μεμονωμ?να, flagship stores, προκειμ?νου να επικοινων?σουν το brand του? στο ευρ? καταναλωτικ? κοιν?. Απ? το εμβληματικ? taf coffee στην Εμμανου?λ Μπεν?κη, το Kudu Coffee Roasters στο Ν?ο Ψυχικ?, μ?χρι το Alesis Coffee Shop στη Ν?καια, τα Samba Coffee Roasters σε Εξ?ρχεια και Παν?ρμου, το Underdog στο Θησε?ο οι εταιρε?ε? καφ? αναζητο?ν και ?λλου? δρ?μου? δι?θεση? των προ??ντων του? εκτ?? των καναλι?ν τη? παραδοσιακ?? αγορ?? καφεστ?αση?.

?λη αυτ? η πορε?α ?δωσε τη δυνατ?τητα στον καταναλωτ? να ρωτ?σει, να μ?θει, να δει π?? παρασκευ?ζεται ο δικ?? του freddo, να αγορ?σει απ? το ρ?φι και εν τ?λει να μπει στη διαδικασ?α να παρασκευ?σει μ?νο? του τον καφ? του, σημα?νοντα? με τον τρ?πο αυτ?, την αν?δυση του home barista.

Take away ? delivery;

Και τα δ?ο. Σε αυτ?, καταλυτικ? ρ?λο ?παιξε η πανδημ?α που, εκτ?? απ? τι? αλυσ?δε?, οδ?γησε και ?λε? τι? υπ?λοιπε? επιχειρ?σει? καφεστ?αση? και μη -?πω? φο?ρνου?, καταστ?ματα λιανικ??, σο?περ μ?ρκετ- στην υιοθ?τηση των μοντ?λων “καφ?? στο χ?ρι” και διανομ??,? προκειμ?νου να μπορ?σουν να επιβι?σουν.? αφο? ?ταν και οι μ?νε? υπηρεσ?ε? που επιτρεπ?ταν να παρ?χουν κατ? τα lockdown. Η ν?α κανονικ?τητα θ?λει τον freddo να κυριαρχε? παντο? και την πλειοψηφ?α των ανεξ?ρτητων επιχειρ?σεων να διαθ?τει retail corner ?που πωλε?ται πωλο?ν συσκευασμ?νο? καφ?? και κ?ψουλε? για κατ’ ο?κον καταν?λωση.

Οι αριθμο? λ?νε την αλ?θεια. Την περ?οδο τη? πανδημ?α?, η καταν?λωση καφ? παρουσ?ασε α?ξηση τη? τ?ξη? του 10%, εν? ακ?μη και σ?μερα βρ?σκεται περ?που 5% πιο π?νω απ? τα προπανδημικ? επ?πεδα.?