?να ζωνταν? μ?θημα Ιστορ?α?: Η ανακ?λυψη τη? προσωπογραφ?α? του Κωνσταντ?νου Παλαιολ?γου.
?να ζωνταν? μ?θημα Ιστορ?α?: Η ανακ?λυψη τη? προσωπογραφ?α? του Κωνσταντ?νου Παλαιολ?γου.
Η πρ?σφατη ανακ?λυψη τη? μοναδικ?? εν ζω? προσωπογραφ?α? του Κωνσταντ?νου ΙΑ’ Παλαιολ?γου, του τελευτα?ου αυτοκρ?τορα του Βυζαντ?ου, στο Καθολικ? τη? Παλαι?? Μον?? Ταξιαρχ?ν Αιγιαλε?α? αποτελε? γεγον?? παγκοσμ?ου σημασ?α? για την ελληνικ? Ιστορ?α και Πολιτισμ?. Η τοιχογραφ?α, που εντοπ?στηκε απ? την αρχαιολ?γο Δρ. Αναστασ?α Κουμο?ση, χρονολογε?ται στα μ?σα του 15ου αι?νο? και απεικον?ζει τον αυτοκρ?τορα με φωτοστ?φανο, ω? ?γιο. ?πω? τ?νισε η Υπουργ?? Πολιτισμο? Λ?να Μενδ?νη, ο ζωγρ?φο? αποτ?πωσε τα χαρακτηριστικ? του αυτοκρ?τορα απ? προσωπικ? αντ?ληψη, αναδεικν?οντα? ?τσι την ανθρ?πινη αλλ? και ηρωικ? δι?στασ? του.
Με αφορμ? αυτ? τη σπουδα?α ανακ?λυψη, α? θυμηθο?με την Ιστορ?α μα? και α? μ?θουμε απ? τα διδ?γματ? τη?. Η απ?φαση του Κωνσταντ?νου ΙΑ’ Παλαιολ?γου να αντισταθε? μ?χρι τ?λου? κατ? την ?λωση τη? Κωνσταντινουπ?λεω? το 1453, αρνο?μενο? να παραδ?σει την Π?λη στον Μω?μεθ Β’, αποτελε? πρ?ξη υψ?στου ηρωισμο?, καθ??, παρ? την αναπ?φευκτη ?ττα, ο αυτοκρ?τορα? θυσι?στηκε για την τιμ? και την ελευθερ?α τη? πατρ?δο?, αποτυπ?νοντα? με τον δικ? του τρ?πο το ?Ελευθερ?α ? Θ?νατο?? που θα εν?πνεε του? ?λληνε? αι?νε? μετ?, κατ? την Επαν?σταση του 1821.
Η απεικ?νιση του Κωνσταντ?νου Παλαιολ?γου ω? Αγ?ου, ?πω? ?λλωστε συν?βη με τον Μ. Αλ?ξανδρο και ?λλου? ηγεμ?νε? τη? ελληνικ?? και ρωμα?κ?? ιστορ?α? που θεοποι?θηκαν, αντανακλ? την αν?γκη των λα?ν να τιμ?σουν του? ηγ?τε? που ?θεσαν το κοιν? καλ? π?νω απ? τη ζω? του?. Υπενθυμ?ζουμε πω? ο Μ?γα? Αλ?ξανδρο? λατρε?τηκε ω? θε??, εν? Ρωμα?οι αυτοκρ?τορε?, ?πω? ο Α?γουστο?, εντ?χθηκαν στο π?νθεον των ηρ?ων, αποτελ?ντα? πρ?τυπα πολιτικ?? και στρατιωτικ?? αρετ??.
Α? δο?με ?μω? το π?? συνδ?ονται ?λα αυτ? και γιατ? μα? αφορο?ν σ?μερα, αφο?, σε ?λη τη μακρα?ωνη ιστορ?α του Ελληνισμο?, οι ?ρωε? που θυσι?στηκαν για την πατρ?δα αποτελο?ν σταθερ? πηγ? ?μπνευση? και διδασκαλ?α? στην Ιστορ?α. Απ? τον ?κτορα, τον ?ρωα τη? Ιλι?δο?, που ε?πε το εμβληματικ? ?ε?? ο?ων?? ?ριστο?, ?μ?νεσθαι περ? π?τρη?? (ο καλ?τερο? οιων?? ε?ναι να υπερασπ?ζεσαι την πατρ?δα), μ?χρι τον Λεων?δα στι? Θερμοπ?λε?, τον Κωνσταντ?νο Παλαιολ?γο στην ?λωση τη? Κωνσταντινουπ?λεω?, και του? αγωνιστ?? του ’21 και του ’40, η ιστορ?α μα? διαπν?εται απ? το ιδανικ? τη? ανιδιοτελο?? θυσ?α? για την ελευθερ?α. Η θυσ?α του Παλαιολ?γου ?χει κοιν? χαρακτηριστικ? με εκε?νη του Λεων?δα και των 300 στι? Θερμοπ?λε?, ?που οι Σπαρτι?τε? πολ?μησαν εν?ντια στι? συντριπτικ? αν?τερε? δυν?μει? των Περσ?ν για να υπερασπιστο?ν την ελευθερ?α του?. Και στι? δ?ο περιπτ?σει?, οι μ?χε? χ?θηκαν, αλλ? οι ?ρωε? κ?ρδισαν την αι?νια αναγν?ριση. Η ?δια φιλοσοφ?α συναντ?ται στη ναυμαχ?α τη? Σαλαμ?νο? με τον γνωστ? παι?να ??, πα?δε? ?λλ?νων ?τε?, αλλ? και στην ?ρνηση των Ελλ?νων να παραδοθο?ν κατ? τον Β’ Παγκ?σμιο Π?λεμο, με το περ?φημο ?ΟΧΙ? του 1940, ?πω? και στην εξ?γερση του 1821, ?που το σ?νθημα ?Ελευθερ?α ? Θ?νατο?? αν?δειξε για ?λλη το υπ?ρτατο αγαθ? των Ελλ?νων, την? Ελευθερ?α. Δεν ε?ναι τυχα?ο πω? ο ελληνικ?? ε?ναι ο μοναδικ?? Εθνικ?? ?μνο? που δεν υμνε? τι? ομορφι?? τη? χ?ρα? για την οπο?α ?χει γραφτε?, αλλ? την, ?απ’ τα κ?κκαλα βγαλμ?νη των Ελλ?νων τα ιερ?? Ελευθερ?α. Η ιστορικ? πορε?α του Ελληνισμο? ε?ναι γεμ?τη παραδε?γματα ανθρ?πων που αντιστ?θηκαν σε ισχυροτ?ρου? αντιπ?λου?, που επ?λεξαν να θυσιαστο?ν υπ?ρ βωμ?ν και εστι?ν σε ?ναν διαχρονικ? αγ?να που αποτελε? τη β?ση τη? ελληνικ?? ταυτ?τητο?. Η ανακ?λυψη τη? προσωπογραφ?α? του Κωνσταντ?νου Παλαιολ?γου αποτελε? ?να σημαντικ? αρχαιολογικ? γεγον??, αλλ? θεωρ? πω? η απεικ?νισ? του ω? Αγ?ου υπογραμμ?ζει την ηθικ? δι?σταση του ηρωισμο?, ?που η ανδρε?α συνοδε?εται απ? πνευματικ? αν?ψωση.
Α? δο?με τ?ρα γιατ? μα? αφορ? αυτ? το σπουδα?ο γεγον?? σ?μερα. Σε μια εποχ? που η τεχνολογ?α και η τεχνητ? νοημοσ?νη κυριαρχο?ν στι? ζω?? μα?, η αν?γκη να διατηρ?σουμε τη σ?νδεση με τι? ρ?ζε? μα? και να κατανο?σουμε το ανθρ?πινο στοιχε?ο ε?ναι πιο επιτακτικ? απ? ποτ?. Η ιστορ?α του Κωνσταντ?νου Παλαιολ?γου και ?λων των ηρ?ων που θυσι?στηκαν για την ελευθερ?α μα? διδ?σκει ?τι, ?σο εξελιγμ?να κι αν ε?ναι τα εργαλε?α μα?, οι αξ?ε? που μα? καθοδηγο?ν παραμ?νουν διαχρονικ??, καθ?? η αυτοθυσ?α, η ανιδιοτ?λεια, η προσ?λωση στα ιδανικ? δεν μπορο?ν να αντικατασταθο?ν απ? καν?ναν? υπολογιστ?, ?σο προηγμ?νο? κι αν ε?ναι.
Τα σχολε?α μα? σ?μερα ?χουν ρ?ξει το β?ρο? στι? γν?σει? που σχετ?ζονται με του? υπολογιστ??, την τεχνολογ?α, τα STEM και τι? δεξι?τητε? του μ?λλοντο?. Ωστ?σο, τα παιδι? μα? χρει?ζονται εφ?δια ?χι μ?νο για να κατανο?σουν τι? λειτουργ?ε? μια? μηχαν??, αλλ? και για να αποκτ?σουν συνε?δηση τη? ανθρ?πινη? φ?ση? του?, τα σπουδα?α επιτε?γματα των προγ?νων του? και του πολιτισμο? που του? διαμ?ρφωσε. Η ιστορ?α του Κωνσταντ?νου Παλαιολ?γου, του Λεων?δα, των Σαλαμινομ?χων, των Αγωνιστ?ν του 1821 και των Ηρ?ων του 1940 ε?ναι μαθ?ματα που ενισχ?ουν την κριτικ? σκ?ψη και την ηθικ? πυξ?δα των ν?ων. Διδ?σκουν τη σημασ?α τη? αντ?σταση? απ?ναντι σε κ?θε μορφ? καταπ?εση?, την αξ?α τη? ελευθερ?α? και την αν?γκη για αυτοθυσ?α υπ?ρ του κοινο? καλο?. Ε?ναι αυτ?? οι αξ?ε? που θα διασφαλ?σουν ?τι η τεχνολογ?α θα παραμε?νει ?να εργαλε?ο στην υπηρεσ?α τη? ανθρωπ?τητα? και ?χι μια δ?ναμη που θα κυριαρχ?σει π?νω τη?. Η διδασκαλ?α τη? ελληνικ?? γλ?σσα?, τη? ιστορ?α?, τη? λογοτεχν?α?, τη? φιλοσοφ?α? και του πολιτισμο? ε?ναι μια επ?νδυση στην καλλι?ργεια των ν?ων με συνε?δηση και ?ραμα ?στε, εκτ?? απ? ικανο? επιστ?μονε?, να γ?νουν και ολοκληρωμ?νοι ?νθρωποι.